Evlatlıktan Red: Gerçekten Mümkün mü?

• 24.05.2025 00:17

Aile içi ilişkiler zamanla zorlaşabilir. Özellikle ebeveynler ile çocuklar arasında yaşanan ciddi problemler, "Ben seni evlatlıktan reddettim!" gibi sert söylemlere dönüşebilir. Peki bu gerçekten mümkün mü? Bir anne ya da baba, çocuğunu evlatlıktan çıkarabilir mi?

Bu yazıda, bu çok sorulan konuyu herkesin anlayabileceği şekilde açıklıyoruz.

Evlatlıktan Red Ne Demek?

Halk arasında "evlatlıktan red" ifadesi, genellikle bir anne veya babanın çocuğuyla ilişkisini tamamen kesmesi, mirasından mahrum etmesi anlamında kullanılır ve öyle düşünülür. Ancak Türk yasalarına göre bir kişi, kendi çocuğunu "evlatlıktan çıkaramaz, çıkartılamaz".. Yani ebeveynin, resmi bir başvuruyla soy bağını ortadan kaldırması gibi bir hak yoktur.

Anne-baba ile çocuk arasındaki soybağı, kolayca sonlandırılamaz ve tek taraflı olarak sona erdirilemez.

Peki Miras Bırakılmayabilir mi?

Aslında halk arasında "evlatlıktan reddetme" isteği çoğunlukla miras bırakmama ile ilgilidir. Yani anne ya da baba, öldükten sonra mal varlığının çocuğuna geçmesini istemez.

Bu konuda hukukumuzda bir yol vardır: "Mirastan çıkarma."  (Bkz : Türk Medeni Kanunu 510-513 Maddeleri)

Kim, Ne Zaman Mirastan Çıkarılabilir?

Bir anne ya da baba, çocuğunu sadece şu 3 "ağır" gerekçeden biri varsa mirastan çıkarabilir:

1. Çocuk, anne-babasının hayatına kast etmişse (örneğin öldürmeye teşebbüs etmişse),

2. Anne-babaya veya yakınlarına ağır hakaret ya da suç işlemişse,

3. Aileye karşı olan yükümlülüklerini ağır şekilde ihmal etmişse (örneğin yaşlı anne-babayı tamamen terk etmiş, bakmamış, ilgilenmemişse).

Bu gibi hallerde, kişi vasiyetname ile çocuğunu mirasından çıkarabilir.

Yargıtay Ne Diyor?

Yargıtay uygulamalarında da bu konuda oldukça net bir çizgi vardır:

• Sadece “kırgınlık” ya da “aramadı, ilgilenmedi” gibi gerekçeler mirastan çıkarmak için yeterli sayılmaz.

• Gerekçe somut olmalı, mümkünse belgelerle desteklenmelidir.

• Aksi hâlde mirastan çıkarılan kişi, miras açıldığında dava açarak hakkını geri alabilir.

Yani, bu kararlar geri döndürülebilir. O yüzden vasiyetname hazırlanırken mutlaka hukuki danışmanlık alınmalıdır.

Her Kırgınlık Mirastan Çıkarma Nedeni mi?

Hayır. Ne yazık ki, sadece "çocuk uzun süredir aramadı" ya da "istediğim gibi davranmıyor", "bana bakmıyor" gibi nedenler yeterli değildir.

Yargıtay kararlarına göre, mirastan çıkarma geçerli olabilmesi için ciddi ve açık bir gerekçe olmalı, hatta bu gerekçeler belgelerle ispatlanabilir olmalıdır.

Mirastan Çıkarılan Çocuk Hiçbir Şey Alamaz mı?

Eğer mirastan çıkarma geçerli şekilde yapılmışsa, o çocuk yasal miras hakkını kaybedebilir. Ancak eğer ortada yeterli gerekçe yoksa veya vasiyetname eksikse, mirastan çıkarılan kişi mahkemeye başvurarak bu durumu iptal ettirebilir.

Evlatlıklar da Mirasçı Olur mu?

Evet. Evlat edinilen kişi, biyolojik çocuk gibi yasal mirasçıdır. Yani evlat edinen kişi öldüğünde, evlatlık da mirastan pay alır. Evlatlıktan çıkarma işlemi ise ancak mahkeme kararıyla ve haklı nedenlerle yapılabilir.

Sonuç: Evlatlıktan Red Bir Duygudur, Hukuki Bir Gerçeklik Değil

Anne-babaların çocuklarıyla yaşadığı sorunlar ne kadar derin olursa olsun, "evlatlıktan red" , "evlatlıktan çıkarma" gibi bir işlem hukuken geçerli değildir. Ancak kişi, vasiyetname düzenleyerek belirli şartlarla miras hakkını sınırlayabilir.

“Evlatlıktan red” hukuki bir kavram değil, halk arasında kullanılan duygusal bir ifadedir. Ancak Türk Medeni Kanunu çerçevesinde geçerli sebeplerle mirastan çıkarma mümkündür. Bunun için doğru usulle hazırlanmış bir vasiyetname gerekir.

Bu gibi hassas konularda yasal haklarınızı korumak ve geçerli bir işlem yapmak adına, mutlaka bir avukattan danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.

Bu tür ciddi adımları atmadan önce mutlaka bir hukukçudan profesyonel destek almak, hem kişilerin haklarını korur hem de ileride doğabilecek davaların önüne geçebilir.

—

✉️ Detaylı bilgi ve danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
[CAN Hukuk ve Arabuluculuk Bürosu - Av. Abdullah Serdar Önür] [Kocaeli / İzmit] 

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Evladımı mirasçı olmaktan çıkarabilir miyim?
Evet, ama sadece Türk Medeni Kanunu'nda sayılan ciddi sebepler varsa. Keyfi bir şekilde olmaz.

2. Kırgın olduğum çocuğuma hiç mal bırakmayabilir miyim?
Kısmen mümkündür. Tüm malınızı başka mirasçılara bırakmak isterseniz, vasiyetnameyle sınırlar dahilinde bunu belirleyebilirsiniz. Lakin mirasçının dava açmasına engel değildir.

3. Evlatlıktan red mahkeme kararıyla olur mu?
Hayır. Kendi çocuğunuz için "evlatlıktan red , çıkartma, çıkarılma" gibi bir dava açamazsınız.

4. Mirastan çıkarıldım, hakkımı alabilir miyim?
Eğer çıkarma geçerli bir sebebe dayanmıyorsa, mirasın açılmasından sonra dava (tenkis vb) açarak hakkınızı arayabilirsiniz.

5. Evlatlıklar biyolojik çocuk gibi miras alır mı?
Evet. Evlat edinilen kişi, yasal olarak öz çocukla aynı haklara sahiptir. Evlatlıktan çıkarma işlemi ise ancak mahkeme kararıyla yapılabilir.